Tydzień temu, we wpisie Dużo się dzieje w moim ogródku – część I, opowiedziałem o kilku gatunkach ptaków, które w bezpośrednim sąsiedztwie mojego ogródka zbudowały gniazda i założyły lęgi. Dziś dalsza część tego przeglądu, którego bohaterami będą: pleszki, śpiewaki, muchołówki żałobne, kapturki i szpaki, a także rudzik i piecuszek, które gniazd w moim pobliżu wprawdzie nie mają, ale wczesną wiosną bywały częstymi gośćmi. A na koniec mała sensacja: droździk, który nie gniazduje w Polsce, ale czasami można go spotkać w czasie przelotów z zimowisk w Europie Południowej na tereny lęgowe w Europie Północnej. No i właśnie jeden taki droździk w przelocie, trafił do mnie na jeden dzień 🙂
Przegląd zaczynam od pleszek, gdyż ich przylot, a następnie założenie lęgu w budce dla sikorek, było dla mnie sporym zaskoczeniem – w poprzednich latach nigdy ich tutaj nie widziałem. A poza tym pleszki są wyraźnie większe od bogatek i jeśli wybierają budkę lęgową jako miejsce na gniazdo, to raczej taką z dużym otworem wlotowym (np. dla szpaków). Pleszka to gatunek z bardzo licznej rodziny drozdowatych – ptak wędrowny, który zimuje w Afryce środkowej. Samiec wyraźnie różni się od samicy; jest intensywniej ubarwiony i ma charakterystyczną czarną maskę. Zarówno samiec jak i samica mają pomarańczowe ogonki. Głosu pleszki można posłuchać tutaj.
Początkowo pleszki zainteresowały się budką, która znajduje się tuż obok tarasu, gdzie zwykle przesiaduję w ciepłe dni. Ale budka była już zajęta przez sikory bogatki.
Ostatecznie stanęło na budce w ogródku sąsiadki Bogdzi, odległej od tej pierwszej o 15 m 🙂
Na dwóch poprzednich zdjęciach była samiec, a tutaj widzimy samicę, która za chwilę weźmie się do budowy gniazda.
A samiec pozostający w pobliżu będzie dbał o bezpieczeństwo i od czasu do czasu, pomagał w znoszeniu budulca.
Samica z budulcem na gniazdo.
Czasami były małe problemy z wniesieniem niektórych patyczków do wnętrza budki.
Tempo budowy gniazda było imponujące. Właściwie większa część pracy została wykonana jednego popołudnia.
Samica pleszki może być z siebie dumna 🙂
Śpiewak to – podobnie jak pleszka – ptak z rodziny drozdowatych. Jak łatwo się domyślić – jego śpiew jest piękny a repertuar bogaty. Co ciekawe jego wokalne możliwości znajdują odzwierciedlenie w nazwie nie tylko polskojęzycznej, ale w większości języków. Tak więc śpiewak to: Song Trush (ang.), Singdrossel (niem.), Grive musicienne (franc.), певчий дрозд (piewczyj drozd – ros.). U mnie para drozdów zagościła niespodziewanie, samiec śpiewał przez trzy tygodnie o różnych porach dnia, po czym przestałem je widywać. Przypuszczam, że gdy jajka zostały już złożone, padły łupem sroki (to się często zdarza) i śpiewakom nie pozostało nic innego jak znaleźć nowy rewir i wznowić lęg w nowym miejscu. Śpiewaka można posłuchać tutaj.
Śpiewak lubi przesiadywać przez dłuższy czas w jednej pozycji.
Na trawniku w moim ogródku.
Rozmyślanie czy należy wziąć kąpiel, czy odłożyć ją na później.
Koncert.
Śpiewak (po lewej) i droździk (po prawej). Więcej o droździku – na końcu wpisu.
W przeszłości kilka razy pojawiał się u mnie samiec muchołówki żałobnej. Tej wiosny zawitała para i prawdopodobnie założyła lęg gdzieś w pobliżu, gdyż ciągle mam ptaki w polu widzenia. Żerują na okolicznych drzewach, ale są dość nieufne i ilekroć próbuję się zbliżyć z aparatem – odlatują nieco dalej. Sposób żerowania muchołówek jest bardzo specyficzny gdyż chwytają one owady w locie. Wygląda to tak, że muchołówka siedzi na gałęzi i wypatruje odpowiednich owadów. A gdy wypatrzy, to zrywa się do lotu, chwyta owada i wraca na gałąź. Muchołówka żałobna po chwyceniu owada siada na gałęzi gdzie popadnie, ale jej kuzynka muchołówka szara, po chwyceniu owada wraca na tę samą gałąź i dokładnie w to samo miejsce, z którego wystartowała. Oczywiście po jakimś czasie zmienia miejsce startowe, ale ten czas jest dość długi.
Samica muchołówki żałobnej.
Samica wśród kwiatów śliwy.
U samca muchołówki żałobnej dominują barwy: czarna i biała. Charakterystyczna jest biała plamka na czole, czego samica nie ma.
Samiec na modrzewiu, który rośnie na działce sąsiadów.
Jeszcze raz samiec.
Na tym zdjęciu wyraźnie widać białą plamkę na czole.
Samica ma upierzenie mniej kontrastowe i nie ma białej plamki na czole.
Kapturki są ze mną każdego roku i każdego roku mają gniazdo gdzieś w pobliżu. Jednak nigdy nie udało mi się stwierdzić ani domyślić gdzie się ono znajduje. Zresztą nie bardzo się staram, żeby nie niepokoić ptaków. Za to często widuję młode kapturki, które przez pierwsze dwa tygodnie po opuszczeniu gniazda, są dokarmiane przez rodziców. Kapturki to ptaki wędrowne, czyli na zimę odlatują do ciepłych krajów. Ale często się zdarza, że pojedyncze osobniki decydują się zimować u nas. Niemal każdego roku jakaś kapturka spędza zimę w moim ogródku, korzystając z moich karmników. Kilka lat temu obserwowałem samca, który bez widocznego uszczerbku przetrwał silne mrozy jakie wówczas panowały (-20ºC). Ostatniej zimy towarzyszyła mi samica, ale tym razem zima była bardzo łagodna, więc samica powitała wiosnę w doskonałej kondycji. Śpiewu kapturki można posłuchać tutaj.
Samiec kapturki korzystający z karmnika jabłkowego.
Samica kapturki na tym samym karmniku. Jak widać na zdjęciach, płeć ptaszka łatwo stwierdzić po kolorze berecika 🙂
Samica.
Samiec jest zawziętym śpiewakiem; koncertuje od bladego świtu, a śpiew ma bardzo donośny.
Samiec.
Samica.
Samica karmiąca podloty. To zdjęcie zrobiłem kilka lat temu.
Szpaki przez wiele lat zasiedlały budkę lęgową w moim ogródku ale gdy budka rozpadła się ze starości, postanowiłem dać szansę sikorkom i zainstalowałem budkę z mniejszym otworem wlotowym. Sikorki rzeczywiście zaczęły zakładać w niej lęgi ale to nie oznacza, że urwał się kontakt ze szpakami. Ptaki te licznie odwiedzają mój trawnik, z którego wysupłują larwy owadów oraz dżdżownice. Kilka dni temu po raz pierwszy zauważyłem, że szpaki nie zjadają znalezionych larw lecz gromadzą je w dziobie i następnie odlatują z takim pękiem pożywienia. A to znaczy, że w budkach-szpakówkach w moim bliskim sąsiedztwie wylęgły się już młode szpaki i teraz rodzice donoszą im pokarm, który pozyskują m.in. na moim trawniku.
Samiec szpaka na trawniku poszukuje larw dla młodych.
Samica znalazła tłusty kąsek.
A gdy młode szpaki już opuszczą budkę, będą jeszcze przez dwa tygodnie karmione przez rodziców, zanim nabędą umiejętność samodzielnego zdobywania pożywienia. Tak jak podlot na zdjęciu karmiony przez tatę. Zdjęcie zrobiłem kilka lat temu – tegoroczne młode szpaki jeszcze nie opuściły budek.
Wczesną wiosną odwiedzają mnie pierwiosnki i piecuszki. Te dwa gatunki są bardzo trudne do odróżnienia od siebie. W zasadzie jedynym pewnym wyróżnikiem są łapki; pierwiosnki mają ciemno-brązowe, a piecuszki jasno-brązowe. Ale ponieważ obserwuję je z dość dużej odległości, to nigdy nie mam pewności czy widzę piecuszka czy pierwiosnka. Za to żadnej wątpliwości nie mam w przypadku rudzika – jego jaskrawe ubarwienie przedniej części jest bardzo charakterystyczne. Rudzika widywałem regularnie w moim ogródku zimą i wczesną wiosną, po czym nagle przestał się pojawiać. Prawdopodobnie był to ptak gniazdujący w gdzieś w północnej Skandynawii, który przyleciał do mnie na zimowisko. A gdy nadszedł czas powrotu, po prostu pofrunął na swoje tereny lęgowe.
To jest prawdopodobnie pierwiosnek…
…a to piecuszek.
Mój ulubieniec – rudzik.
Rudzik – uosobienie wdzięku i delikatności.
Jak widać, dużo ptaków przewija się przez mój ogródek. A przecież nie wszystkie znalazły się we wpisach Dużo się dzieje w moim ogródku – część I i II. To naprawdę niezwykłe, że takie bogactwo fauny można obserwować w mieście, niemalże nie wychodząc z domu. A na koniec kilka zdjęć droździka – ptaka, który wpadł do mnie przelotem 😉
