Najpopularniejsze typy męskich płaszczy na zimę

Systematyka męskich płaszczy jest utrudniona, gdyż rzadko występują one w „czystej” postaci. Najczęściej spotkać można płaszcze eklektyczne czyli takie, które mają cechy specyficzne dla różnych typów, przemieszane ze sobą w różnych proporcjach. W gruncie rzeczy jednoznaczne zidentyfikowanie typu płaszcza nie ma znaczenia; ważne jest tylko, żeby się dobrze prezentował. W Polsce płaszcze nie są zbyt popularne – większość mężczyzn stawia na wygodniejsze i cieplejsze kurtki – ale i tak sytuacja się poprawiła w ciągu ostatnich lat. Bo jeszcze całkiem niedawno wydawało się, że płaszcze znikną całkowicie. Wróciły i obecnie każda firma odzieżowa ma je w swojej ofercie.

Jednak gdy wejdzie się na stronę dowolnego rodzimego sklepu z męską odzieżą łatwo zauważyć, że w dość bogatej ofercie dominują nie płaszcze, lecz płaszczyki. Co odpowiada zresztą ogólnej tendencji do kusości wszelkich męskich ubiorów. Na stronie jednej z najpopularniejszych naszych sieciówek można przeczytać „rekomendację stylisty”, który przestrzega klientów, że elegancki płaszcz może sięgać co najwyżej do kolan. I rzeczywiście sieciówka ta proponuje wyłącznie „płaszcze” takiej mniej więcej długości, jaka powinna być długość marynarek (rzecz jasna marynarki z jej oferty są dużo krótsze). Nie wygląda to dobrze gdyż – przeciwnie do opinii „stylisty” – najbardziej typowe płaszcze o wysokiej i średniej formalności, takie jak dyplomatka, ulster, płaszcz myśliwski czy reglan, najlepiej wyglądają gdy mają długość nieco poniżej kolan. Długość do kolan i kilka centymetrów powyżej – jest OK, ale do połowy uda – już nie. Są oczywiście modele płaszczy, które mogą być krótsze – właśnie do połowy uda – np. budrysówka czy płaszcz samochodowy, oraz takie które powinny być jeszcze krótsze – np. bosmanka. W tym ostatnim przypadku można jednak mieć wątpliwość czy zamiast słowa: płaszcz, nie należałoby użyć słowa: kurtka (moim zdaniem obydwa są zasadne). A warto jeszcze dodać, że czasami można się spotkać z określeniem: półpłaszcz 🙂

Najpopularniejsze typy męskich płaszczy na zimę to (w kolejności od najpopularniejszego): ulster, dyplomatka, bosmanka, budrysówka. Bardzo często można się też natknąć na płaszcze nazywane „polo”, ale w rzeczywistości nie będą to oryginalne płaszcze polo lecz płaszcze eklektyczne, które z archetypem polo nie będą miały wiele wspólnego. Płaszczowi polo poświęciłem niedawno odrębny wpis, więc nie będę się powtarzał. Dodam jednak, że z tym płaszczem wiąże się najwięcej nieporozumień wynikających z mocno zakorzenionych, błędnych mitów.

Najczęściej spotykanym typem płaszcza jest – od kilku lat – ulster. Ale uwaga: w Polsce – poza sartorialnymi butikami takimi jak Zack Roman, Poszetka itp. – jest bardzo trudny do kupienia. Zatem pisząc o popularności, mam na myśli raczej sytuację ogólnoeuropejską. Np. w chwili pisania tego wpisu w ofercie Suit Supply były dwa ulstery, przy czym jeden z nich nosi tam nazwę… płaszcza polo 🙂 Drugi – w pięknym kolorze jasnego beżu i dostępny w systemie custom made – posłużył mi do sporządzenia poniższej infografiki.

Ulster ma tak wiele specyficznych elementów, że nie sposób go pomylić z żadnym innym typem. Najbardziej charakterystyczny jest głęboki szlic zapiany na guziki, ale kołnierz sztormowy czy wywijane mankiety też są mocnymi wyróżnikami, chociaż coraz częściej można je spotkać w płaszczach eklektycznych. Pasek ściągający z tyłu – zwany dragonem – to element bardzo często pojawiający się w innych płaszczach. Ostatnio, z lubością jest np. dodawany do dyplomatek. Nie piszę tego z przyganą, bowiem płaszcz niekoniecznie musi być czysty gatunkowo, jednak dyplomatka z dragonem (a często jeszcze z kieszenią – biletówką), wydaje mi się trochę ni w pięć ni w dziewięć.

Dyplomatka, znana też pod swoją nazwą anglojęzyczną – chestrfield, to płaszcz o najwyższym stopniu formalności. Można ją założyć na smoking udając się na bal, albo nawet na frak szykując się na galę noblowską. Powinna być wtedy w kolorze czarnym. Ale dyplomatka to także doskonały płaszcz na co dzień i to nawet niekoniecznie zakładany na garnitur. Równie dobrze sprawdzi się z zestawami każualowymi. Dyplomatka może być zarówno jednorzędowa, jak i dwurzędowa. Ta pierwsza może mieć klapy otwarte lub ostre, ta druga – wyłącznie ostre. Krój dyplomatek powinien być blisko ciała, z wyraźnym taliowaniem i rozszerzeniem u dołu. Ważnymi elementami są cięte, proste kieszenie z patkami, guziki przy rękawach (jak w marynarkach), niezbyt głęboki szlic i brustasza. Długość: od kilku centymetrów powyżej kolan do kilku centymetrów poniżej. W tradycyjnych dyplomatkach kołnierz powinien być z aksamitu, ale obecnie jest to zabieg rzadko stosowany.

Bosmanka (ang. peacoat) to dwurzędowa kurtka z grubej wełny, z pionowymi lub skośnymi kieszeniami i kołnierzem sztormowym. Wymyślono ją jako ubiór dla marynarzy około połowy XIX wieku, ale datę jej narodzin trudno ustalić, bowiem nie powstała z dnia na dzień, lecz wyewoluowała w dość długim procesie, który zaczął się jeszcze w wieku XVIII. Dziś jest bardzo ceniona ze względu na uniwersalność: doskonale się sprawdza jako kurtka każualowa, jest nieoceniona do samochodu, ale można ją także założyć na garnitur i tak ubranym udać się na oficjalne spotkanie. Trzeba tylko baczyć, żeby nie była krótsza od marynarki – takie zestawienie byłoby bardzo nieeleganckie.

Budrysówka ma wspaniałą, kojarzącą się z Mickiewiczem (Trzech Budrysów), polską nazwę i na szczęście nie spotkałem się z zakusami zastąpienia jej anglojęzycznym: duffle coat (dufflerka?). Jest tyleż efektowna co bardzo stylowa i praktyczna (obszerny kaptur, łatwość zapinania bez zdejmowania rękawiczek). A mimo to – z roku na rok – traci na popularności. Może jest nazbyt wyrazista? A może za mało uniwersalna? Bo trzeba wiedzieć, że budrysówka jest płaszczem każualowym i nie nadaje się na okazje bardziej formalne. Nie ma wprawdzie zakazu zakładania jej na garnitur, ale każdy czuje podświadomie, że takie połączenie nie może być udane.

Budrysówka – podobnie jak bosmanka – została wymyślona jako okrycie wierzchnie dla marynarzy. Była szyta z grubej wełny, która poddawana była obróbce termicznej przez gotowanie, wskutek czego kurczyła się i stawała bardziej spoista. Zatem bardzo dobrze chroniła przed przenikliwym wiatrem, co dla marynarzy miało kluczowe znaczenie. Dziś budrysówki są szyte z lżejszych wełen i – jakżeby inaczej – z tkanin syntetycznych lub z mieszanek wełny z poliestrem lub poliamidem. Wartym odnotowania jest fakt, że budrysówki dostępne w dużych sieciach, bardzo często są w kolorze beżowym. Być może nawet częściej niż w kolorze granatowym, co uznać należy za zjawisko niezwykłe w naszym rodzimym grajdołku.

Ja sam nie dysponuję żadną budrysówką, nie mogę zatem przedstawić stylizacji na niej opartej. Ale zadanie jest do udźwignięcia (tu cytat ze znanej piosenki Joego Cockera) z niewielką pomocą moich przyjaciół.