Tydzień temu, w pierwszej części artykułu o zmianie upierzenia przez młode ptaki, opisywałem ten proces na przykładzie szpaków, pleszek i kosów. Dziś pokażę jak zmienia się upierzenie młodych rudzików, dzięciołów białoszyich, bogatek i modraszek. Przy czym muszę zaznaczyć, że zmiana w przypadku obydwu sikor – bogatek i modraszek – jest niewielka: upierzenie młodzieńcze jest bardzo podobne do upierzenia dorosłego. Tym niemniej jednak są różnice, które warto poznać.
Przemiana młodego rudzika w osobnika dorosłego jest natomiast bardzo spektakularna, przy czym upierzenie zarówno młodego jak i dorosłego nie waham się nazwać pięknym: każde na swój sposób. Rudzik to gatunek bardzo w Polsce rozpowszechniony, w dodatku nie stroniący od miast, zatem każdy miał prawdopodobnie okazję się z nim zetknąć. Rudziki możemy obserwować zarówno latem jak i zimą z czego można by wyciągnąć wniosek, że jest to gatunek osiadły. Nic podobnego! Rudzik to ptak wędrowny i osobniki, które gniazdują w Polsce odlatują na zimę w rejon Morza Śródziemnego. Natomiast ptaki gniazdujące na północy Europy, niekiedy wybierają Polskę jako miejsce zimowania. Ponadto w ostatnich latach zdarza się coraz częściej, że także rudziki gniazdujące w naszym kraju, nie odlatują na zimowisko lecz spędzają zimę w swoim rewirze. Prawdopodobnie na pozostanie decydują się głównie samce co jednak trudno potwierdzić, gdyż osobniki obu płci wyglądają tak samo.
Młode rudziki, bezpośrednio po opuszczeniu gniazda, są bardzo nieporadne a ich zdolność do latania jest dość ograniczona. Szybko jednak nabierają sił, a ich umiejętności lotnicze błyskawicznie rosną. Upierzenie młodzieńcze rudzika jest bardzo mocno nakrapiane, pióra dorosłe pojawiają się najpierw na brzuchu a ostatnia w kolejce do wymiany piór jest głowa. Zdjęcia młodego rudzika (trzy zdjęcia poniżej i zdjęcie główne wpisu) nie są mojego autorstwa – pochodzą ze strony Pixabay.
Upierzenie młodego rudzika jest gęsto nakrapiane.
Rozpoczął się proces pierzenia: widać już pierwsze piórka w kolorze pomarańczowym.
Proces wymiany upierzenia postępuje.
Dorosły rudzik. Nie ma już śladu po nakrapianych piórach.
Dorosły rudzik sfotografowany zimą w moim karmniku. Przybysz z północy Europy czy tubylec, który zdecydował się na zimowanie w moim ogródku?
Jeszcze jeden zimowy portret rudzika.
Dzięcioły białoszyje są bardzo podobne do dzięciołów dużych. O ile jednak dzięcioły duże to najbardziej rozpowszechniony w Polsce gatunek dzięciołów, o tyle dzięcioły białoszyje należą do ptaków bardzo rzadkich. Ale tak się akurat składa, że okolicę gdzie mieszkam zasiedla sporo par białoszyich. Mam więc okazję obserwować i fotografować do woli te ciekawe ptaki, praktycznie nie wychodząc z domu (np. z balkonu). Od kilku tygodni, całymi dniami kręcą się wokół mnie trzy młode dzięcioły i dorosła samica. A od czasu do czasu pojawia się też dorosły samiec. Upierzenie młodych jest wyraźnie różne od upierzenia dorosłych osobników, ale różni się tylko w szczegółach. Natomiast upierzenie na grzbiecie, skrzydłach, ogonie i części brzucha, jest takie same jak u dorosłych.
Podstawowym szczegółem pozwalającym odróżnić młodego dzięcioła białoszyjego od dorosłego, są czerwone pióra na wierzchu głowy. Inne szczegóły wyróżniające przedstawia poniższa infografika.
Porównanie upierzenia młodego i dorosłego dzięcioła białoszyjego.
Młody dzięcioł białoszyi.
U góry: dorosły samiec, u dołu: młody.
Dorosła samica nie ma czerwonego paska na ciemieniu.
Samica karmiąca młodego.
Portret młodego.
Jak wspomniałem na wstępie, upierzenie młodych bogatek i modraszek jest bardzo podobne do upierzenia osobników dorosłych. Tym niemniej różnice są dostrzegalne nawet dla laika; wystarczy spojrzeć na poniższe zdjęcia.
Bogatki: po lewej dorosła, po prawej młoda. Młoda ma szare pióra zamiast czarnych a krawacik jest ledwo widoczny.
Młoda bogatka
Młoda bogatka.
Młoda obserwuje któregoś ze swoich rodziców, który zdecydował się na kąpiel w przygotowanej przeze mnie łazience dla ptaków.
Tym razem młoda nie zdecydowała się na kąpiel. Wkrótce nie będzie już miała żadnych oporów.
Modraszka dorosła (po lewej) i młoda (po prawej). Młoda ma szare pióra zamiast niebieskich.
Młoda modraszka w trakcie pierzenia: gdzieniegdzie widać już niebieskie piórka zastępujące szare.
Ta młoda modraszka przyleciała do mnie żeby się wykąpać.
Po kąpieli przysiadła w pobliżu i czyściła upierzenie.
A na koniec jeszcze raz dorosła modraszka.
