Krawat z grenadyny

Krawaty z grenadyny do przebój ostatnich lat. Pomimo, że są zwykle droższe od krawatów z tradycyjnego, gładkiego jedwabiu, cieszą się zasłużonym uznaniem eleganckich mężczyzn i są przez nich chętnie noszone. Wystarczy bowiem jeden rzut oka na krawat z grenadyny, żeby dostrzec jego subtelne piękno i poczuć powiew luksusu. Grenadyna ma przestrzenną strukturę co powoduje, że bardzo ciekawie odbija światło: krawat jest w zasadzie matowy, ale chwilami subtelnie połyskuje. Krawaty z grenadyny mają czasami różne wzory – zwykle ukośne pasy lub grochy – ale najczęściej są jednolite, utrzymane w stonowanej kolorystyce. Bo głównym elementem przyciągającym uwagę jest sama tkanina, zatem żadne dodatkowe akcenty nie są potrzebne.

Grenadyna to luksusowa tkanina o charakterystycznym, siatkowym splocie (splot gazejski). Kojarzy się przede wszystkim z jedwabiem, ale teoretycznie może być tkana z innej przędzy; np. bawełnianej, wełnianej. Do wyrobu krawatów stosuje się wyłącznie grenadynę jedwabną o dwóch różnych odmianach splotu: grossa i fina. Istnieją jeszcze odmiany splotów o nazwach: prometeo i piccola, ale są bardzo rzadko spotykane. Poza tym prometeo jest bardzo podobny do grossa, a piccola jest bardzo podobny do fina.

Historia powstania grenadyny nie jest do końca jasna i wiele źródeł informuje, że nie wiadomo skąd się wzięła (np. Gentleman’s Gazette). Ale można się też natknąć na informację, że wywodzi się z krajów arabskich i prawdopodobnie po raz pierwszy została utkana około XII – XIII wieku w palestyńskim mieście Gaza. I dlatego jej pierwotna nazwa to… gaza (stąd: splot gazejski). W języku polskim nazwa gaza została zawłaszczona przez materiały opatrunkowe i w żadnym razie nie kojarzy się z luksusową grenadyną, ale w innych językach bywa inaczej. Przyjęte na całym świecie, włoskie nazwy odmian grenadyny: garza grossa i garza fina to po prostu: gaza gruba i gaza cienka. Rzecz jasna nikt o zdrowych zmysłach nie powie o luksusowym krawacie z grenadyny, że to gaza gruba lub gaza cienka.

Krawaty z grenadyny ze sklepu 4Gentleman: garza fina (po lewej) i garza grossa.

Skąd zatem nazwa: grenadyna? Jak twierdzą niektórzy, wywodzi się od Grenady – miasta w południowej Hiszpanii, które czasy swojej największej świetności przeżywało w XIII i XIV wieku, jako stolica emiratu Grenady (Granady). A to właśnie w XIII wieku splot gazejski miał jakoby dotrzeć do Europy i zaczął być stosowany do tkania jedwabi ozdobnych. Trzeba wiedzieć, że splot ten jest bardzo skomplikowany, trudny do wykonania i wymaga specjalnej konstrukcji krosien, a w owym czasie wymagał też specjalnych umiejętności od tkaczy. W uproszczeniu można powiedzieć, że powstaje przez wzajemne okręcanie się dwóch nitek osnowy przeplatanych nitkami wątku. O stopniu komplikacji splotu świadczy poniższy schemat, który zaczerpnąłem ze strony Bond Suits założonej i prowadzonej przez Amerykanina Matta Spaisera, w całości poświęconej ubiorom Jamesa Bonda w kolejnych filmach serii. Schemat – jak twierdzi sam Matt Spaiser, który go stworzył – jest nieco rozciągnięty. To znaczy rzeczywista tkanina jest bardziej spoista czy też gęsta, niżby to wynikało ze schematu, ale i tak stanowi coś w rodzaju delikatnej siateczki.

Schemat splotu grenadyny garza grossa ze strony bondsuits.com.

Skoro pojawił się wątek Jamesa Bonda to muszę przypomnieć, że agent 007 z upodobaniem nosił krawaty z grenadyny, ale tylko w pierwszych filmach serii. Tych, w których w rolę Bonda wcielał się Sean Connery, oraz w jednym filmie z udziałem Rogera Moora. Poniżej kadr z filmu Tylko dla twoich oczu: w scenie wizyty w gabinecie ministra obrony, Bond/Moore występuje w szarym, flanelowym garniturze, kremowej koszuli i szarym krawacie z grenadyny garza grossa. Zdjęcie jest dobrą okazją do przypomnienia, że krawat z grenadyny jest mniej formalny od krawatów z gładkiego jedwabiu. Do dziennego garnituru Bonda w jasnym odcieniu szarości pasuje idealnie, ale założenie go do garnituru wieczorowego – byłoby błędem. Na przekór tej zasadzie, krawaty z grenadyny są często wybierane przez panów młodych, jako elementy stroju ślubnego. Mało tego, niektórzy sprzedawcy umieszczają je w specjalnych sekcjach z odzieżą ślubną i nazywają krawatami ślubnymi. Można się oburzać z powodu łamania zasad, albo można przyjąć do wiadomości, że na naszych oczach, zmienia się formalność grenadynowych krawatów. Jak kto woli 😉

Roger Moore jako James Bond w filmie Tylko dla twoich oczu z roku 1981.

Jak wspomniałem, tkanie grenadyny jest trudne i skomplikowane. Dlatego producentów tej tkaniny jest niewielu, zresztą dzisiaj zastosowanie grenadyny jest bardzo ograniczone (odpadły XVII-wieczne zdobienia sal pałacowych, XVIII-wieczne suknie, czy XIX-wieczne zasłony). Chyba większość światowej produkcji grenadyny koncentruje się we włoskiej Lombardii, w okolicach miasta Como. A do najsłynniejszych producentów należą Fermo Fossati i Seteria Bianchi, które zaopatrują takie krawatowe potęgi jak: Turnbull & Asser, Hermes, Drakes, Sam Hober, Viola Milano. W Polsce krawaty z grenadyny oferuje wiele marek. Jedne, sprowadzają grenadynę i szyją krawaty własnym sumptem, inne sprowadzają gotowe krawaty – przeważnie zresztą szyte w okolicach Como. Oto kilka z nich: Poszetka, 4Gentleman, Zack Roman, Dignito, Pewien Pan, Macaroni Tomato, Elegancki Pan.

Czas teraz przedstawić kilka moich stylizacji z użyciem krawatów z grenadyny. Większość z nich pochodzi ze sklepu 4Gentleman, ale jest też ciekawy krawat w drobne wzorki, pochodzący z firmy Biagio Santo. Trzy stylizacje są oparte na garniturach z mojej kolekcji dla eGARNITUR (JULIAN, EDWARD, JOHN), zaś jedna składa się z marynarki, która wejdzie w skład mojej kolekcji w roku przyszłym, połączonej z chinosami 4Gentleman.