To zjawisko dziwi mnie nieodmiennie: pomimo, że mieszkam w mieście, w dodatku w rejonie dość mocno zurbanizowanym, przez mój ogródek przewija się całe mnóstwo gatunków ptaków. Głownie są to oczywiście te gatunki, które w miastach występują bardzo licznie: sikorki, mazurki, sójki, szpaki, wróble, kosy itp. Ale bywają też ptaki dla miast nietypowe: szczygły, pokrzywnice, jery, czyże, grubodzioby, a nawet lelki. Każdego roku odwiedzają mnie dzięcioły białoszyje, które należą do gatunków bardzo rzadko w Polsce występujących. To zresztą przypadek bardzo ciekawy z ornitologicznego punktu widzenia. Jeszcze całkiem niedawno dzięcioły białoszyje nie występowały w Polsce w ogóle. Zresztą nosiły wtedy inną nazwę gatunkową – dzięcioły syryjskie – która to nazwa odzwierciedlała miejsce ich występowania; Bliski Wschód, Azja Mniejsza. Łacińska nazwa do dziś brzmi: dendrocos syriacus. Pierwsze, potwierdzone gniazdowanie dzięcioła białoszyjego w Polsce miało miejsce w roku 1979 (w okolicach Rzeszowa). Od tego czasu trwa ekspansja gatunku na terenie naszego kraju, ale ciągle jest to gatunek bardzo rzadki. Dziwnym zbiegiem okoliczności dzięcioły białoszyje upodobały sobie rejon, w którym mieszkam i każdego roku licznie odwiedzają mój ogródek. A w okresie lęgowym mam okazję obserwować młode podloty dokarmiane przez rodziców.
Młody dzięcioł białoszyi dokarmiany przez rodzica.
Dzięcioły białoszyje: u góry dorosły samiec, u dołu młody podlot.
Ptaki odwiedzające mój ogródek zimą znajdują tu różnorodny pokarm odpowiadający potrzebom różnych gatunków. Najwięcej ptaków korzysta z tradycyjnego karmnika, do którego wysypuję ziarna słonecznika (a dla sójek – orzeszki arachidowe). Jest też specjalny karmnik dla dzięciołów, w którym pokarmem są mielone orzechy wymieszane ze smalcem. Zaś dla kosów i kwiczołów są jabłka rozwieszane na gałęziach.
Najwięcej ptaków odwiedza mnie wczesną wiosną, gdy do stałych bywalców korzystających z karmników, dołączają ptaki będące w trakcie przelotów: czyże, jery, droździki, a nawet jemiołuszki. Wszystkie prezentowane poniżej zdjęcia zrobiłem na przełomie marca i kwietnia tego roku, stąd obecność na nim jerów, który to gatunek nie gniazduje w Polsce a wczesną wiosną zatrzymuje się na kilka dni w trakcie swojej wędrówki z zimowisk w basenie Morza Śródziemnego do rejonów gniazdowana w Europie Północnej.
Samica jera wśród roślin budzących się do życia w moim ogródku.
Ta sama samica jera prezentująca piękne upierzenie. U dołu zdjęcia widać ziarna słonecznika, które ją przyciągnęły.
Samiec jera w niemal kompletnej szacie godowej. Do okresu lęgowego zostało jeszcze trochę czasu, w którym upierzenie na głowie stanie się całkiem czarne a pióra na piersi przybiorą bardziej intensywny kolor pomarańczowy.
Trzeba pamiętać, że zanim zacznie się okres lęgowy, jer musi jeszcze pokonać ponad 1000 kilometrów. Dopiero po dotarciu do miejsca gniazdowania w Europie Północnej, znajdzie partnerkę, z którą założy lęg.
Dzięcioł duży korzystający z karmnika, który wymyśliłem i wykonałem specjalnie dla dzięciołów. Jest bardzo podobny do dzięcioła białoszyjego, którego zdjęcia są powyżej, ale to zupełnie odmienny gatunek.
Czyże odwiedzają mnie całymi stadami, które niekiedy bywają bardzo liczne i liczą ponad 100 osobników.
U czyży występuje dymorfizm płciowy – samce wyraźnie różnią się wyglądem od samic. Na zdjęciu – samiec.
Samica czyża.
Samiec przy karmniku.
Dwie samice.
U czyży można zaobserwować ciekawe (i rzadkie wśród ptaków) zjawisko, że nie tylko samce różnią się od samic, ale występują także różnice w obrębie tej samej płci. Ta samica jest nieco inaczej ubarwiona niż te na zdjęciach powyżej.
Szpaki to w zasadzie ptaki wędrowne, które na zimę odlatują do ciepłych krajów. Jednak coraz więcej szpaków decyduje się na zimowanie w Polsce i być może wkrótce staną się u nas ptakami osiadłymi.
W każdym razie szpaki pojawiają się w moim ogródku dopiero wczesną wiosną. Zbiegiem okoliczności są to niemal wyłącznie samce, które w tym czasie mają już na sobie szatę godową: połyskującą i opalizującą różnymi kolorami.
Rzecz jasna samice szpaka też u mnie bywają, choć mniej licznie niż samce. Tutaj jedna z samic wyjada pokarm dzięcioła.
Samiec szpaka w szacie godowej na karmniku jabłkowym.
A tutaj widzimy samca szpaka poszukującego dżdżownic na moim trawniku.
Dziś zaprezentowałem kilka gatunków ptaków przewijających się przez mój ogródek. Kolejne odcinki cyklu – już wkrótce.
