Tematyka ściśle branżowa – nikogo nie zainteresuje

Na łamach mojego bloga pojawia się często temat kultury ubioru – zarówno w moich rozważaniach jak i w komentarzach czytelników. Wszyscy w zasadzie zgadzamy się z tezą, że kultura ubioru jest obecnie w odwrocie, różne natomiast są opinie co do przyczyn tego zjawiska. Jedni wskazują okres PRL-u, w którym we wszystkich dziedzinach życia następowało równanie w dół i z którego to równania w dół nie zdołaliśmy się dotąd wyzwolić. Inni szukają przyczyn upadku kultury ubioru we współczesnej tendencji do zrywania z tradycyjnymi wartościami i stawiania na pełną swobodę. Dbanie o ubiór – a ogólniej: dbanie o siebie – bywa postrzegane jako niegodne nowoczesnego mężczyzny. Wskazanie na płeć męską jest tu bardzo ważne bowiem wśród kobiet sprawa ta wygląda zdecydowanie inaczej. Ze zrozumiałych względów ja skupiam się na płci męskiej.

Do ponownego podjęcia tego tematu skłoniło mnie niedawne zdarzenie, które w pierwszej chwili mnie zaszokowało, jednak po zastanowieniu się doszedłem do wniosku, że jest dość typowe i doskonale wpisuje się w obecne trendy. Otóż zwróciłem się do redakcji popularnego portalu z propozycją przygotowania cyklu artykułów o kulturze męskich ubiorów. O tym jak strój powinien być dopasowany do okoliczności i okazji a także do rangi wydarzeń, w których się uczestniczy, o wzajemnych antagonizmach klasyki i mody, o typowych błędach jakie popełniają panowie w zestawianiu swoich stylizacji. Błędach, które w dramatyczny sposób wpływają estetykę ich ubiorów. Moje artykuły miały być ilustrowane zdjęciami, które dostarczyłbym wraz z tekstem. Zaproponowałem ponadto, że za artykuły i zdjęcia nie oczekuję wynagrodzenia a jedynie umieszczenia w tekście linku do mojego bloga. Otrzymałem grzeczną odpowiedź od redaktora, że dziękują za propozycję ale z niej nie skorzystają bo proponowana przeze mnie tematyka jest ściśle branżowa i nie zainteresuje czytelników.

O tempora, o mores! Oto człowiek bez wątpienia wykształcony, kulturalny, inteligentny i obyty, w dodatku mający wpływ na kształtowanie opinii milionów czytelników, uznaje tematykę kultury ubioru za ściśle branżową (chodzi chyba o branżę odzieżową) i wyrokuje, że porady o tym jak dobierać ubiór na różne okazje i nie popełniać przy tym błędów, nikogo nie zainteresują. W domyśle: są zupełnie nieprzydatne w życiu. Na zdjęciu głównym wpisu widzimy smoking i garnitur wieczorowy. Kulturalny mężczyzna powinien wiedzieć, że smoking zakłada się obowiązkowo na wieczorowe wydarzenia, gdy ich organizator określi kod ubraniowy jako Black Tie lub Formal Attire, natomiast na inne imprezy o dużej randze – jak np. bal czy gala (gdy nie ma wymogu black tie) – obowiązuje co najmniej garnitur wieczorowy. Niestety znaczna część panów (w tym redaktor wspomnianego portalu) uważa taką wiedzę za ściśle branżową, zupełnie nieprzydatną w codziennym życiu. I ubiera się na formalne imprezy tak jak im w duszy zagra; najczęściej w ubiór codzienny w jakim zwykle chodzi do pracy.

Nie sposób nie zadać sobie pytania dlaczego kultura ubioru, która przez wiele wieków była nie mniej ważna od innych dziedzin kultury, upada akurat w pierwszych dekadach XXI wieku. Odpowiedź na to pytanie wydaje się dość oczywista jeśli przyjmiemy, że kultura ogólnie, a kultura ubioru w szczególności, były w przeszłości domeną dość wąskiego kręgu elit. Elity nadawały ton w życiu społecznym i każdy kto do elit aspirował musiał się podporządkować rygorystycznym wymogom, w tym wymogom dotyczącym ubioru. W okresie międzywojennym, który słusznie uchodzi za złotą epokę klasycznej męskiej elegancji, owa elegancja była w Rzeczpospolitej dostępna stosunkowo nielicznemu gronu. Ale jednocześnie bardzo wiele osób było gotowych do znacznych wyrzeczeń po to, żeby sprostać wymogom elegancji i – przynajmniej w sferze ubiorów – doszlusować do elity. Gdy dziś ogląda się stare zdjęcia lub filmy warszawskiej ulicy z lat trzydziestych – widok jest naprawdę budujący.

Okres wojny i pierwsze dekady po wojnie to tragiczny okres świadomego niszczenia starych elit, co w połączeniu z terrorem i powszechną biedą, cofnęło nas we wszelkich dziedzinach życia. Ten okres szczęśliwie mamy już za sobą i splot różnych wydarzeń spowodował, że świat stanął przed nami otworem. Jednak nowe elity uznały najwyraźniej, że nie szata zdobi człowieka i ubiór jest ostatnią rzeczą, do której należy przywiązywać wagę. Ciekawym przykładem może tu być branża filmowa, w której elegancki ubiór uchodzi wręcz za nietakt, a skutki takiego podejścia możemy m.in. oglądać podczas transmisji telewizyjnych z gali wręczania nagród filmowych na festiwalu w Gdyni. Warto tu zauważyć, że gdy organizowane są uroczyste premiery filmowe to prawie zawsze na zaproszeniach znajdziemy adnotację o tym, że obowiązują stroje wieczorowe (albo przynajmniej, że organizatorzy proszą o takowe). I niemal nikt się do tego nie stosuje, a ci którzy jednak ubiorą się elegancko są przedmiotem kpin stałych bywalców i określani są jako nuworysze, którzy jeszcze nie wiedzą jaki strój jest w tym elitarnym i twórczym środowisku preferowany. No i – last but not least – redaktorami opiniotwórczych mediów zostają osoby, które kulturę ubioru uważają za tematykę ściśle branżową, która nie jest godna przedstawienia jej szerszemu kręgowi czytelników.